Podczas gdy cały świat z zapartym tchem śledzi losy młodej Beth Harmon , a serial pn. „Gambit Królowej” jest jednym z najczęściej oglądany produkcji ostatnich lat, my chcemy zaproponować chińską odsłonę tej wyjątkowej gry strategicznej – Xiangqi (象棋) czyli chińskie szachy.
象 (xiàng) 棋 (qí) można przetłumaczyć jako „Gra Słonia”. Pierwszy znak używany jest do określenia pionka Słonia, natomiast drugi oznacza zarówno grę strategiczną, jak i jedną z czterech sztuk – qin (muzyka), hua (malowanie pędzlem), shu (kaligrafia) i qí (gry strategiczne), w których chiński dżentelmen miał być biegły. Sam wyraz pierwotnie mógł odnosić się do gry o nazwie Weiqi lub Go, chociaż w obecnym użyciu oznacza po prostu strategiczną grę planszową.
Xiangqi rozgrywana jest od setek lat. Niezwykłą popularnością cieszy się szczególnie na półkuli wschodniej – w Chinach, Tajwanie, Tajlandii, Singapurze oraz Wietnamie. Do dziś pozostaje jedną z najbardziej popularnych gier planszowych w krajach azjatyckich, lecz uznanie zyskuje zyskuje również na Zachodzie.
W Chinach twierdzi się, że regularne rozgrywki Xiangqi poprawiają myślenie strategiczne, zarówno w biznesie, jak i w innych aspektach życia. Zapraszamy do sprawdzenia tego „na własnej skórze” 😉
Plansza
Plansza (porównanie Xiangqi i tradycyjnych szachów)
Plansza chińskich szachów składa się z 10 linii poziomych i 9 linii pionowych. Figury, podobnie jak w go, umieszczane są na przecięciach linii. Sama plansza podzielona jest na dwie części przedzielone pustym obszarem pomiędzy 5 a 6. linią poziomą, który określany jest mianem rzeki. Na planszy występują także dwa tzw. pałace – obszary o wielkości 3 na 3, na których zaznaczone są ukośne linie.
Krótka charakterystyka figur
Generał
Generał może poruszać się wykonując ruch o jedno pole wyłącznie po linii prostej. Obszar jego ruchów ograniczony jest obszarem pałacu. Dodatkowo jeden generał nie może znajdować się w jednej linii bezpośrednio naprzeciwko drugiego generała. Generał bije inną bierkę poprzez zajęcie jej pola.
Doradca
Doradca może się poruszać wykonując ruch o jedno pole wyłącznie po skosie i, podobnie jak generał, tylko w obrębie pałacu. Doradca (strażnik) bije inną bierkę poprzez zajęcie jej pola.
Słoń
Słoń może przemieszczać się po skosie dokładnie o dwa pola. Na jego drodze nie może znajdować się inna bierka, a także nie może on przekraczać rzeki. Słoń bije inną bierkę poprzez zajęcie jej pola.
Skoczek
Skoczek porusza się o jedno pole po prostej i następnie o jedno pole po skosie. Ruch jest podobny do ruchu skoczka w szachach, jednak w przeciwieństwie do niego nie przeskakuje on figury w pierwszej fazie swojego ruchu. Podobnie jak w przypadku słonia na jego drodze nie może znajdować się inna bierka. Skoczek bije inną bierkę poprzez zajęcie jej pola.
Wieża
Wieża porusza się, tak jak w szachach, o dowolną liczbę pól po liniach prostych. Wieża bije inną bierkę poprzez zajęcie jej pola.
Działo
Armata porusza się, podobnie jak wieża, o dowolną liczbę pól po liniach prostych. Bije ona bierki w specjalny sposób. Armata przeskakuje bowiem nad pierwszą napotkaną bierką i zbija drugą, zajmując jej pole.
Pion
Pion, do momentu przekroczenia rzeki, porusza się o jedno pole do przodu. Po jej przekroczeniu może także poruszać się o jedno pole na boki. Co ważne, w odróżnieniu od zachowania piona w szachach, po dojściu do końca planszy nie następuje jego promocja. Traci on wtedy tylko możliwość poruszania się do przodu.
Bierki
Jak grać w Xiangqi
Jeśli potrafisz grać w szachy, zasady Xiangqi będą Ci znane. Ogólne zasady są bardzo podobne. Każdy gracz kontroluje swoje pionki poruszając się po polu, starając się pokonać przeciwnika.
Grę rozpoczyna osoba posiadająca czerwone figury, a rozgrywka polega na naprzemiennym przemieszczaniu figur własnego koloru. Po ruchu figury na pole zajmowane przez figurę przeciwnika, następuje zbicie. Zbite figury usuwa się poza obszar planszy, gdzie pozostają do końca rozgrywki.
Piony poruszają się o jedno pole do przodu przed siebie, a po przekroczeniu rzeki także na lewo lub prawo. Dojście do końca planszy nie powoduje promocji pionu do innej figury, a wiąże się jedynie z ograniczeniem jego ruchów do kierunków na prawo i lewo.
Celem gry jest doprowadzenie do takiej sytuacji, w której król przeciwnika będzie zagrożony biciem (tzw. szach), a przeciwnik nie będzie miał ruchu, który zapobiegałby wykonaniu tego bicia w kolejnym ruchu (tzw. mat). Gracz, który doprowadzi do mata, wygrywa.
Ponadto doprowadzenie do sytuacji patowej, tzn. takiej, w której przeciwnik nie ma możliwości wykonania dozwolonego ruchu (nie będąc szachowanym), również kończy się zwycięstwem gracza, a nie remisem ,jak to ma miejsce w tradycyjnych szachach.
Remis następuje jednak w sytuacji, kiedy graczom pozostaną tylko figury, które nie mogą przekraczać rzeki, ponieważ są niewystarczające do dania mata ani doprowadzenia do sytuacji patowej.
Niedozwolone jest dawanie szacha lub próba bicia jednej z figur przeciwnika w kółko w ten sam sposób (tzw. molestacja).
Źródło:
https://szachychinskie.wordpress.com/tag/szachy-chinskie-zasady-po-polsku-xiangqi/
https://en.wikipedia.org/wiki/Xiangqi
Xiangqi (象棋): Chinese Chess – The Chess Variant Pages (chessvariants.com)